Zingeving (13 bijdragen)
Thema Zingeving
Achtergrond
De Haagsche Hogeschool (HHS) heeft vorig jaar op initiatief van Plicare en in samenwerking met GGD Haaglanden, Gemeente Zoetermeer en de SGZ (Stichting Georganiseerde Eerstelijnszorg Zoetermeer) een project gestart: Goed Voorbereide Jong Senioren met als doel het onderzoeken in hoeverre Jongsenioren zich bezig houden met het voorbereiden op hun toekomst. Voor de studenten van de HHS is dit een leertraject waarbij de bedoeling ook is dat ze praktische hulp bieden in het uitwerken en concretiseren van ideeën of anderszins (technologische) kennis inbrengen. In de loop van 2020 zijn in dit kader meerdere werkgroepen rondom een aantal thema's gevormd, waar zingeving er een van is. Elke werkgroep bestaat uit jongsenioren die op basis van vrijwilligheid hun bijdrage leveren.
Positionering werkgroep zingeving
Het thema Zingeving onderscheidt zich in die zin van de andere thema's (wonen/mobiliteit/vitaliteit) dat het minder 'aards' is. Zingeving is een breed begrip, maar richt zich, wat ons betreft, op verlangens van oudere mensen om hun (levens)verhaal te vertellen. Dat is iets anders dan het aanbieden van praktische/materiële voorzieningen en diensten aan ouderen om je woning aan te passen of mobiliteit en lichaamsbeweging te bevorderen. Je kunt met andere woorden ook stellen dat het in onze werkgroep meer draait om de aanspreken van de eigen psychologische/spirituele kracht van de oudere mens dan om het aanbieden van (zorg)middelen.
Wij hebben als werkgroep geconstateerd, dat onze insteek niet vanzelfsprekend is. Het lijkt er veelal op dat naar senioren worden gekeken als mensen, die in toenemende mate behoeftig zijn; Corona bevestigt dit beeld nog verder. Maar we zien dat anders: we doen een appèl op de wijsheid, levenservaring en veerkracht van ouderen. We vinden dat hun verhalen het waard zijn om te delen; daar kunnen anderen iets aan hebben en van leren.
Verdere verkenning
Onze werkgroep heeft contact gelegd met twee instanties die raakvlakken hebben met ons thema, respectievelijk de LeydenAcademy in de persoon van Josanne Huijg, en 'Getoud' in Den Haag in de persoon van Marion Duimel. Josanne houdt zich bezig met wetenschappelijk onderzoek op het gebied van welbevinden van ouderen en ontwikkelt daar ook programma's voor. Marion is samen met een andere collega in dienst van de particuliere stichting Getoud (en werkt dus zonder vrijwilligers). Hun oogmerk is om ouderen te inspireren en zich te uiten. Samen hebben LeydenAcademy en Getoud recent de website 'Wij en Corona' opgezet, dagelijks is er een verhaal van een oudere hoe hij/zij Corona ervaart. De twee gesprekspartners geven ons de volgende aandachtspunten mee.
- Ze onderschrijven onze insteek om ouderen vanuit hun eigen kracht te benaderen
- Ze reageren positief op ons initiatief, waarbij ze aangeven, dat er weliswaar overlap is tussen hun activiteiten en wat wij van plan zijn, maar dat er bij hun weten nog niet zoiets bestaat als een platform waarop ouderen expliciet worden uitgenodigd iets over hun leven te vertellen. Josanne verwoordde deze 'niche' als volgt: 'Jullie zouden ouderen kunnen vragen welke levenservaring hij/zij is bijgebleven om die te delen, ook opdat anderen er iets aan hebben en van kunnen leren'
- Je hoeft niet altijd zelf iets helemaal opnieuw op te zetten als je je kunt aansluiten bij al bestaande initiatieven, zoals op Facebook van buurtgroepen en mogelijk ook bij 'Wij en Corona'. En als je zelf iets opzet, doe dan vooraf een behoefte-onderzoek.
Onze missie
- (Jong)senioren in Zoetermeer uitnodigen één of meer voor hen belangrijke levenservaringen te delen met anderen onder het motto dat hij of zij een waardevol verhaal bij zich draagt, waar anderen van kunnen leren,
- Het bieden van een (digitaal) platform om deze ervaringen en verhalen te publiceren en te delen. Dat kan door aan te sluiten bij andere initiatieven of door zelf van een platform in te richten (in het laatste geval kunnen wij HHS studenten vragen een vooronderzoek te doen of daar voldoende behoefte aan is).
Hoe benaderen we de vertellers?
We vinden dat het weinig zin heeft om de potentiële vertellers op een geforceerde manier aan te spreken (te onveilig!) en willen liefst aansluiten bij 'natuurlijke momenten' om mensen uit te nodigen. Dat zou bijvoorbeeld in deze soort situaties kunnen:
- Bij de 75+ Signalering gesprekken. Deze gesprekken zijn vrijwillig en gaan over praktische zaken, maar je kunt de ontmoeting gebruiken om ouderen te inviteren,
- In het kader van bezoeken aan een oudere van een wijkverpleegkundige/-verzorgende. Jarenlang is deze soort zorg in het kader van kostenbesparingen teruggebracht tot het uitvoeren van strikt (para)medische handelingen en resteert er weinig tot geen tijd voor een gesprek over 'het leven'. Ook hier zou de verpleegkundige c.q. verzorgende een invitatie kunnen doen. (N.B. Het eerste initiatief om te onderzoeken hoe JongSenioren zich voorbereiden op hun toekomst kwam van wijkverpleegkundigen!)
- We vermoeden dat er naast deze twee punten meer natuurlijke momenten zijn te vinden; ook als spin-off van 'Wij en Corona'.
Onze werkgroepleden zijn in principe beschikbaar om deze gesprekken te voeren. Ieder van ons heeft zo zijn/haar eigen kwaliteiten zodat we naar verwachting goed kunnen matchen. Daarbij kunnen we ook kunstzinnige uitingsvormen inbrengen.
Afbakening
We willen ons initiatief helder afbakenen ten opzichte van 'Levensboeken'. Dat is een project van de Unie van Vrijwilligers (UVV) met Ankie van der Valk als projectcoördinator. Deze activiteit is een meerjarig succes, dat we niet willen dupliceren. Daarom richten we ons op de vraag of ouderen enkele belangrijke gebeurtenis(sen) uit hun leven willen delen, ook opdat anderen ervan kunnen leren. Mocht iemand besluiten hiernavolgend zijn of haar levensverhaal verder uit diepen, dan kunnen we verwijzen naar het project Levensboeken van de UVV.
